MMC üçün məcburi audit rəyi nəyə görə zəruridir?

Audit - əmtəə istehsalı və satışı, xidmət göstərilməsi və iş görülməsi ilə məşğul olan təsərrüfat subyektlərində mühasibat uçotunun dəqiq və dürüst aparılmasının və maliyyə hesabatlarının müstəqil yoxlanılmasıdır. Audit yoxlaması məcburi və ya könüllü (təsərrüfat subyektinin öz təşəbbüsü ilə) ola bilər.

“Auditor xidməti haqqında” Qanunun 2-ci maddəsinə görə, öz maliyyə hesabatlarını dərc etdirməli olan təsərrüfat subyektləri üçün, habelə qanunla bilavasitə nəzərdə tutulmuş hallarda həyata keçirilməli olan audit məcburi, digər hallarda isə könüllüdür.

İcbari auditin təsərrüfat subyektləri səhmdar cəmiyyətlər, bir çox ictimai əhəmiyyətli qurumlar və s. olsa da, bu yazıda hədəf auditoriyamız məhdud məsuliyyətli cəmiyyətlərdir.

Mülki Məcəlləsinin 91.4 - cü maddəsinə əsasən, məhdud məsuliyyətli cəmiyyət (mikro və kiçik sahibkarlıq subyektləri istisna olmaqla) illik maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünü yoxlatmaq üçün hər il müstəqil auditor cəlb etməlidir, başqa sözlə, kənar audit keçirməlidir.

 

İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 464-cü maddəsinə əsasən, “Auditor xidməti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə nəzərdə tutulmuş hallarda həyata keçirilməli olan məcburi auditdən yayınmağa görə:

- vəzifəli şəxslər 300 manatdan 600 manatadək;

- hüquqi şəxslər 1.500 manatdan 2.500 manatadək məbləğdə cərimə edilir.

Auditorlar Palatası Şurasının 3 oktyabr 2022-ci il tarixli 348/1 nömrəli “Azərbaycan Respublikasının ərazisində göstərilən auditor xidmətlərinin dəyərinin minimum hədləri” barədə qərarına qədər ölkə ərazisində aparılan auditor xidmətləri şuranın 2019-cu il 28 dekabr tarixli 316/6 nömrəli qərarı ilə tənzimlənirdi. Burada əsas diqqət olunan məqam əvvəllər qərarın adındakı “tövsiyə olunan” ifadəsinin son dəyişiklikdə çıxarılmasıdır. Belə ki, sərbəst auditorlar və ya auditor təşkilatları əvvəlki illərdə müştəri ilə müqavilə bağladıqda “tövsiyə olunan” ibarəsinə əsasən müştərilərə xidmət müqabilində minimum həddə göstəriləndən nisbətən aşağı məbləğdə qiymət təklif edə bilərdisə, artıq bu kimi hallar yolverilməzdir. Dəyişikliyə əsasən, audit bazarının qiyməti, demək olar ki, vahid tarif ilə nizamlanır. Çünki hər hansı auditor öz müştərisinə minimum həddən aşağı qiymət təklif edərsə, həmin icraçıya qarşı Azərbaycan Respublikasının Auditorlar Palatası Şurasının 2022-ci il 19 oktyabr tarixli 349/1 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Auditor xidməti zamanı icra intizamının pozulmasına görə intizam məsuliyyəti və onun tətbiqi haqqında Əsasnamə”də nəzərdə tutulan intizam tədbirləri tətbiq edilir. Bundan əlavə, əvvəllər dövriyyəsi bir milyon manatdan yuxarı olan, hətta 8 rəqəmli dövriyyəli şirkətlər üçün tövsiyə olunan minimum audit məbləği 9.000 manat təşkil etdiyi halda, son dəyişiklikdə bu məbləğlər fərqlidir.

Cərimələrdən qorunmaq və biznesinizi güvənli şəkildə inkişaf etdirmək üçün audit yoxlamanızı gecikdirməyin.